De oceanen bedekken twee derde van onze planeet, herbergen een rijke bron van leven en regelen door hun bestaan zelf de klimaatbalans. Het voortbestaan van vele populaties en soorten hangt ervan af. Het mariene ecosysteem bestaat namelijk uit verschillende micro-ecosystemen die essentieel zijn voor de regulering van het zuurstof- en kooldioxidegehalte van de atmosfeer die wij inademen:
Koraal, een reservaat van mariene biodiversiteit. Dit is een belangrijk ecosysteem voor de voortplanting en het behoud van vele mariene soorten.
Fytoplankton, de " groene long " van de planeet. Het is de belangrijkste producent van zuurstof (2/3 van de zuurstof die wij inademen). Het fungeert als een biologische pomp voor atmosferische CO2: het absorbeert een groot deel van de uitstoot die verband houdt met de menselijke activiteit en vermindert de impact ervan op het klimaat.
Zoöplankton, in het hart van de voedselketen. Het is de belangrijkste consument van organisch materiaal in de oceanen en speelt een essentiële rol in de werking van de mariene voedselketen.
Dit kwetsbare ecosysteem wordt nu bedreigd door verschillende factoren die verantwoordelijk zijn voor het uitsterven van honderden soorten en de uitputting van de hulpbronnen: de opwarming van de aarde, stijging van de zeespiegel, overexploitatie van hulpbronnen, enz. Maar ook door de vervuiling door zonnecrèmes en de filters ervan, die op zichzelf een gevaar voor de oceanen vormen. Deze schade is verantwoordelijk voor het uitsterven van honderden soorten en een aanzienlijke uitputting van de hulpbronnen. We moeten nu samen optreden als we onze oceanen willen redden.
50% van de mariene soorten wordt beschermd door koraalriffen. 500 miljoen mensen zijn afhankelijk van de ecosysteemdiensten die de koraalriffen aanreiken.
Koralen in gevaar
Koralen spelen een centrale rol in het mariene ecosysteem. Zij zijn een voedselbron en een habitat voor vele planten, bacteriën en vissen, vormen een bescherming van de bodems en kusten tegen afvloeiing en/of erosie, en zijn een middel om orkanen of tsunami's te temperen. Koralen zijn dan ook een vitale schakel in het voortbestaan van de mariene ecosystemen. Ze komen in alle zeeën en diepten voor en kunnen duizenden jaren oud worden. Maar vandaag wordt ¾ van de koraalriffen bedreigd door de mens, terwijl 30% van de riffen de voorbije 30 jaar al onherstelbaar verloren is gegaan, namelijk door beschadiging door zonneproducten.
De ecologische impact van zonnecrèmes op de oceaan
De giftige bestanddelen van zonbescherming die tijdens het zwemmen in zee worden verdund of door de wind via spuitbussen op de stranden worden verspreid, hopen zich op in het zand en worden afgezet op de oceaanbodem.
Fotosynthese in gevaar
U hebt het waarschijnlijk al gezien op vakantie. Er vormt zich een dunne film van olie of crème op het wateroppervlak, die niet alleen de koralen en algen, maar ook de mariene fauna verstoort, doordat deze als een scherm fungeert en zo de fotosynthese verhindert die zuurstof produceert, wat essentieel is voor de mariene soorten. Door het sneeuwbaleffect wordt het plankton dat zich voedt met microalgen, ook aangetast, enzovoort. Uiteindelijk is het bijna de hele voedselketen die eronder lijdt.
Giftige ingrediënten voor de natuur en de zeefauna
Petrochemische zonbescherming hebben een schadelijk effect op het mariene ecosysteem, dat ze blijvend beschadigen. Op de beklaagdenbank zitten ingrediënten zoals parabenen, siliconen en oxybenzon, die vermoedelijk de hormoonhuishouding verstoren en reprotoxisch zijn voor het leven in zee.
Vernietigende effecten op algen en koralen
De chemische stoffen in zonbescherming zijn de oorzaak van de geleidelijke vernietiging van algen en, bij uitbreiding, van koralen. Hoe? Sommige van deze moleculen vernietigen zoöxanthellen, microalgen die in symbiose met de koralen leven. Wanneer zij in contact komen met schadelijke moleculen, sterven de zoöxanthellen en nemen zij de omringende koralen met zich mee, die eerst wit worden en vervolgens in slechts 48 uur afsterven. Maar ook octocryleen, waarvan de giftigheid op koralen door een team van onderzoekers van het Observatoire océanologique de Banyuls-sur-Mer werd onderstreept in een studie die in 2018 werd gepubliceerd in het tijdschrift Analytical Chemistry en die begin 2020 op de Palau-eilanden leidde tot een verbod op giftige zonbescherming die deze molecuul bevatten.
